Initiatiefgroep Burgerberaad voor Roermond: ‘Participatieplan Roermond nog onvoldoende uitgewerkt’

Roermond komt met een plan om inwoners meer en beter te betrekken bij beleid, van ontwikkeling tot en met uitvoering. Deze Inspraak- en Participatieverordening wordt 22 februari besproken in de gemeenteraad. Volgens Initiatiefgroep Burgerberaad voor Roermond is het plan nog onvoldoende uitgewerkt.

Pas de verordening aan

Johan de Wal, facilitator van de initiatiefgroep: “Drie van onze mensen hebben het stuk afzonderlijk geanalyseerd. Daarna hebben we de commentaren gebundeld en in de vorm van dertig verbeterpunten naar de gemeenteraad gestuurd. In het kort: wij worden er niet vrolijk van. We hopen dan ook dat de verordening wordt aangepast.”

Betere uitwerking nodig

De Inspraak- en Participatieverordening moet duidelijker, laagdrempeliger, beter uitgewerkt, meetbaar gemaakt en gecontroleerd op interne tegenstrijdigheden, vindt de initiatiefgroep. En uitgebreid met alle mogelijk te gebruiken middelen voor communicatie/participatie, liefst met voorbeelden, criteria en randvoorwaarden voor succesvolle toepassing.

Benoem de middelen

In de concept verordening wordt nu geen enkel middel genoemd. Verantwoordelijk wethouder Felix van Ballegooij zei in de Commissie Burgers en Samenleving (BS) van 30 januari dat de gemeenteraad zelf maar moet bepalen wanneer, waarom en hoe welke middelen worden toegepast (en geëvalueerd). De Wal: “Dat is niet duidelijk. Een burgerberaad wordt niet uitgesloten, maar een regendans ook niet…”

Maak het meetbaar

Verder zijn de genoemde begrippen en waarden niet helder omschreven. Daardoor is onduidelijk hoe ze meetbaar worden gemaakt en hoe de voortgang wordt gemonitord. “Voor een richtinggevend beleidsstuk is het allemaal te vaag, zeker met het oog op effectief verwachtingsmanagement bij de stakeholders (mensen, organisaties of bedrijven met een belang)”, zegt De Wal.

Beperkende voorwaarden

De nieuwe participatienota bevat verder naar de mening van de initiatiefgroep teveel beperkende voorwaarden. Zo zouden de gemeentelijke organisatie, belastingen, tarieven, begroting en jaarrekening buiten schot moeten blijven. De Wal: “Zo houd je verbetering op die onderdelen tegen. Dat is jammer, want de gemeente Zeist heeft bijvoorbeeld laten zien dat een burgerberaad met de begroting als thema succesvol kan zijn.” Tevens worden onderwerpen uitgesloten, bijvoorbeeld als er al eens een beleidsvoornemen voor is geformuleerd. “Dat is voor vrijwel alles...”

Betrek inwoners meer

‘De participatieverordening beoogt beleidsmakers aan de voorkant de mogelijkheid tot sturing te geven’, staat in het ambtelijk verslag van de commissie BS van 30 januari. De Wal: “Heel bijzonder. De belangrijkste insteek zou volgens ons moeten zijn: betrek de inwoners vanaf het begin meer en beter bij ontwikkel- en besluitvormingsprocessen!”

Nieuwe wet zegt ‘meedoen’

Dat is ook het doel van de ‘Wet versterking participatie op decentraal niveau’, waar de Roermondse verordening deels op leunt. Die wet wil inwoners sterker betrekken bij voorbereiding, uitvoering en evaluatie van beleid, en zorgt voor juridische verankering van het uitdaagrecht (een bedrijf mag de overheid aanbieden om een dienst goedkoper uit te voeren).

Stemmen en mond houden?

Deze nieuwe wet speelt in op de landelijke verschuiving van een representatieve naar een meer participatieve democratie. De Wal: “Niet eens in de vier jaar stemmen en verder je mond houden, maar meer inwoners en andere stakeholders vaker en beter laten meedenken en meedoen om samen maatschappelijke uitdagingen aan te gaan.”

Vuilnisman en verzorgde

‘Gewone mensen’, van de vuilnisman tot en met de verzorgende, kunnen prima nadenken en meedoen, blijkt in de praktijk. En het heeft volgens De Wal voordelen: “Belanghebbenden beter, meer en in een eerder stadium erbij betrekken, zorgt voor minder weerstand en meer draagvlak (lees: minder klachten en claims) en beter op de situatie afgestemde oplossingen.”

Gemeenteraad blijft de baas

Verder blijft de gemeenteraad altijd eindverantwoordelijk, zelfs bij de meest verregaande vorm van participatie: een volwaardig burgerberaad. “Het mandaat van een volwaardig burgerberaad is mede bedoeld om te voorkomen dat de interactie met stakeholders verwordt tot een rituele dans waardoor er niets verandert. Met een mandaat is duidelijk wat er met de uitkomsten wordt gedaan.

Angst van de elite

Het doel is ook niet om de bestuurlijke elite de macht uit handen te nemen, zoals wel eens wordt gevreesd in conservatieve kringen, maar vooral om gewone mensen binnen het huidige democratische stelsel meer erbij te betrekken. Minder over de mensen, meer met de mensen praten. En er wat mee doen, als dat zorgt voor beter passende oplossingen.”

Barometer Burgerparticipatie

Aan meedenken en meepraten door inwoners is grote behoefte. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de landelijke Barometer Burgerparticipatie van oktober 2023, waarbij ook het Tip-Burgerpanel Roermond is betrokken. Zo wil 68% van de respondenten meer betrokken worden bij de onderwerpen waar de gemeente aan werkt. 46% voelt zich daar nu (helemaal) niet bij betrokken.

Over de initiatiefgroep

Initiatiefgroep Burgerberaad voor Roermond streeft al jaren naar opname van een volwaardig burgerberaad in de lokale gereedschapskist met democratische hulpmiddelen, naast bijvoorbeeld een informatiebijeenkomst, wijkgesprek en referendum.

Sinds 2020 heeft de groep ingesproken bij de gemeente en meerdere bijeenkomsten georganiseerd, onder meer met organisatiedeskundige Louise Boelens. Verder zijn gesprekken gevoerd met wethouders van twee colleges, en kregen alle raads- en collegeleden in 2022 een boek over burgerberaden. Ook is de (in)formateur geïnformeerd met betrekking tot de collegevorming en het coalitieakkoord. In 2023 zijn maandenlang gesprekken gevoerd met bijna alle raadsfracties. Het verslag is gedeeld met de gemeenteraad.

(foto: Rawpixel.com/Freepik)









Reactie(s)

---

Naam

Email

Uw reactie